Angst en paniek
Angst is in essentie een nuttige emotie wanneer er
sprake is van een dreigende of gevaarlijke situatie. Het lichaam maakt zich
klaar om te vluchten of te vechten: je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling
versnelt en je spieren spannen zich aan om in actie te komen.
Sommige mensen en kinderen ervaren echter ook angsten
in situaties waarin geen daadwerkelijke dreiging aanwezig is of merken dat de
angst aanhoudt gedurende een groot gedeelte van de dag. Dan zou er sprake
kunnen zijn van een angststoornis. Angststoornissen komen veel voor – 20% van
de mensen heeft ooit in zijn leven last (gehad) van een angststoornis – en
kunnen zich zowel bij volwassenen als bij kinderen voordoen.
Herkennen
Er bestaan verschillende soorten angststoornissen, elk
met zijn eigen klachten en bron van angst, bijvoorbeeld paniek (angst voor
paniekaanvallen na een ervaring met een eerdere aanval), gegeneraliseerde angst
(alledaagse angst en bezorgdheid), specifieke fobie (angst voor een specifiek
voorwerp, dier of situatie), sociale angst (angst voor sociale situaties waarin
men zich bekeken of beoordeeld voelt), separatieangst (angst om mensen/ouders
kwijt te raken) en selectief mutisme (angst om in sociale situaties te spreken,
terwijl dit in andere situaties wel lukt).
Een aantal kenmerken kunnen bij meerdere
angststoornissen voorkomen. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van
hartkloppingen, trillen, hoofd- en buikpijn, piekeren, slaap- en
concentratieproblemen, (lichamelijke) spanning, prikkelbaarheid en
rusteloosheid.
Ook de oorzaken van angststoornissen kunnen
verschillen. Er kan sprake zijn van erfelijkheid en persoonlijkheidskenmerken,
maar ook hechtingsproblemen of specifieke levenservaringen. Er is meestal niet
één specifieke oorzaak aan te wijzen.
Onderzoek
Herkent u uw kind in bovenstaande informatie? Merkt u
of de leerkracht van uw kind afwijkend gedrag op? Dan is een onderzoek naar
angst- en paniekstoornissen mogelijk. Voor de vergoeding heeft u een
verwijsbrief van uw huisarts, gemeentelijke toegang (JGT/CJG) of een verwijzing
van GO! voor Jeugd (voor Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem) nodig.
Bij een onderzoek naar angsten wordt doorgaans gebruik gemaakt van
vragenlijsten en gesprekken met u als ouders en het kind zelf. De precieze
opbouw verschilt per hulpvraag en zal voor of tijdens het onderzoekstraject met
u besproken worden.
Behandeling
Uit een onderzoek kan een advies voor behandeling
voortkomen. Ook kunt u aan de slag met een behandeltraject zonder voorgaand
onderzoekstraject en dus zonder diagnose. Angst en angststoornissen kunnen goed
behandeld worden. Binnen een behandeltraject wordt allereerst gebruik gemaakt
van psycho-educatie over angst: wat gebeurt er in jouw lichaam wanneer je denkt
dat er gevaar dreigt? Vervolgens wordt er meestal gebruik gemaakt van cognitieve gedragstherapie,
wat een effectieve methode is gebleken op korte en lange termijn wat betreft
angstklachten. Het kind leert om te gaan met de angsten en leert de bijbehorende
gedachten te herkennen en te beïnvloeden. Ook wordt er doorgaans gebruik
gemaakt van “exposure”, waarbij (voorheen) angstige situaties geleidelijk aan
opgezocht worden. Voorafgaand wordt met de behandelaar besproken hoe het kind
deze situatie aan kan pakken, eventueel onder begeleiding van de ouder
(afhankelijk van de leeftijd). Op deze manier krijgt het kind weer meer zelfvertrouwen
in zichzelf in deze situaties.
Sommige angsten zijn veroorzaakt door een traumatische
ervaring. In deze gevallen kan gebruik gemaakt worden van EMDR. Lees hier meer over deze
behandelmethode.
Ook voor de vergoeding van het behandeltraject heeft u
een verwijsbrief van de huisarts, gemeentelijke toegang (JGT/CJG) of verwijzing
van GO! voor Jeugd (voor Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem) nodig.
Daarnaast is het mogelijk om een behandeltraject zelf te bekostigen. Bekijk hier
onze tarieven.
Contact
Heeft u vragen over angst of paniek, bent u benieuwd
naar de mogelijkheden voor uw kind of voor uzelf in de vorm van
ouderbegeleiding op dit gebied? Neem gerust contact
op voor een vrijblijvend gesprek.
Voor verdere informatie en algemene tips voor ouders
kunt u ook terecht bij Oudervereniging Balans.