Angst is in essentie een nuttige emotie wanneer er sprake is van een dreigende of gevaarlijke situatie. Het lichaam maakt zich klaar om te vluchten of te vechten: je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling versnelt en je spieren spannen zich aan om in actie te komen.

Sommige mensen en kinderen ervaren echter ook angsten in situaties waarin geen daadwerkelijke dreiging aanwezig is of merken dat de angst aanhoudt gedurende een groot gedeelte van de dag. Dan zou er sprake kunnen zijn van een angststoornis. Angststoornissen komen veel voor – 20% van de mensen heeft ooit in zijn leven last (gehad) van een angststoornis – en kunnen zich zowel bij volwassenen als bij kinderen voordoen.

Herkennen

Er bestaan verschillende soorten angststoornissen, elk met zijn eigen klachten en bron van angst, bijvoorbeeld paniek (angst voor paniekaanvallen na een ervaring met een eerdere aanval), gegeneraliseerde angst (alledaagse angst en bezorgdheid), specifieke fobie (angst voor een specifiek voorwerp, dier of situatie), sociale angst (angst voor sociale situaties waarin men zich bekeken of beoordeeld voelt), separatieangst (angst om mensen/ouders kwijt te raken) en selectief mutisme (angst om in sociale situaties te spreken, terwijl dit in andere situaties wel lukt).

Een aantal kenmerken kunnen bij meerdere angststoornissen voorkomen. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van hartkloppingen, trillen, hoofd- en buikpijn, piekeren, slaap- en concentratieproblemen, (lichamelijke) spanning, prikkelbaarheid en rusteloosheid.   

Ook de oorzaken van angststoornissen kunnen verschillen. Er kan sprake zijn van erfelijkheid en persoonlijkheidskenmerken, maar ook hechtingsproblemen of specifieke levenservaringen. Er is meestal niet één specifieke oorzaak aan te wijzen.

Onderzoek

Herkent u uw kind in bovenstaande informatie? Merkt u of de leerkracht van uw kind afwijkend gedrag op? Dan is een onderzoek naar angst- en paniekstoornissen mogelijk. Voor de vergoeding heeft u een verwijsbrief van uw huisarts, gemeentelijke toegang (JGT/CJG) of een verwijzing van GO! voor Jeugd (voor Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem) nodig. Bij een onderzoek naar angsten wordt doorgaans gebruik gemaakt van vragenlijsten en gesprekken met u als ouders en het kind zelf. De precieze opbouw verschilt per hulpvraag en zal voor of tijdens het onderzoekstraject met u besproken worden.

Behandeling

Uit een onderzoek kan een advies voor behandeling voortkomen. Ook kunt u aan de slag met een behandeltraject zonder voorgaand onderzoekstraject en dus zonder diagnose. Angst en angststoornissen kunnen goed behandeld worden. Binnen een behandeltraject wordt allereerst gebruik gemaakt van psycho-educatie over angst: wat gebeurt er in jouw lichaam wanneer je denkt dat er gevaar dreigt? Vervolgens wordt er meestal gebruik gemaakt van cognitieve gedragstherapie, wat een effectieve methode is gebleken op korte en lange termijn wat betreft angstklachten. Het kind leert om te gaan met de angsten en leert de bijbehorende gedachten te herkennen en te beïnvloeden. Ook wordt er doorgaans gebruik gemaakt van “exposure”, waarbij (voorheen) angstige situaties geleidelijk aan opgezocht worden. Voorafgaand wordt met de behandelaar besproken hoe het kind deze situatie aan kan pakken, eventueel onder begeleiding van de ouder (afhankelijk van de leeftijd). Op deze manier krijgt het kind weer meer zelfvertrouwen in zichzelf in deze situaties.

Sommige angsten zijn veroorzaakt door een traumatische ervaring. In deze gevallen kan gebruik gemaakt worden van EMDR. Lees hier meer over deze behandelmethode.

Ook voor de vergoeding van het behandeltraject heeft u een verwijsbrief van de huisarts, gemeentelijke toegang (JGT/CJG) of verwijzing van GO! voor Jeugd (voor Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem) nodig. Daarnaast is het mogelijk om een behandeltraject zelf te bekostigen. Bekijk hier onze tarieven.

Contact

Heeft u vragen over angst of paniek, bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw kind of voor uzelf in de vorm van ouderbegeleiding op dit gebied? Neem gerust contact op voor een vrijblijvend gesprek.

Voor verdere informatie en algemene tips voor ouders kunt u ook terecht bij Oudervereniging Balans.